Poznaj PARA model - u mnie działa!
Warto zacząć od przypomnienia, że metody, które działają u mnie - nie muszą działać u Ciebie. To takie moje zabezpieczenie przed Twoim lenistwem.
The English version of the article is here
Pewnie masz teraz przed oczami mnie w skórze zgnuśniałego dziada, który chodzi po ulicy i na wszystkich narzeka.
Wiedz, że ja też jestem leniwy. Nie wdrażam każdej nowej techniki, albo idealnego przepisu na sukces. Jeżeli jednak chcesz, aby coś działało, to musisz włożyć w to trochę pracy. Podobnie jest tutaj.
Dlatego teraz postaram się rzucić trochę światła na ten model. Za to Ty zastanów się, czy to jest coś, w co warto się angażować.
Dlaczego uważam, że to jest dobre? To podejście do notatek pozwala mi:
skutecznie organizować informacje, zarówno te zawodowe, jak i prywatne,
zapomnieć o obawach, że pominąłem ważne fakty,
zredukować stres związany z nadmiarem informacji,
unikać chaosu w moich notatkach. Dzięki temu mogę być pewny, że wykorzystam każdą informację zgromadzoną w moim 'drugim umyśle’
Przekonałem Cię do czytania dalej? Mam nadzieję, że tak. Przejdźmy do teorii.
Co to jest model PARA?
To schemat segregowania informacji. Opracował to taki Pan: Tiago Forte. Uznawany jest za eksperta w dziedzinie produktywności i zarządzania informacją.
Uwaga - dygresja.
Zanim uwierzysz mi na słowo, proponuję posłuchać wywiadów z tym Panem. To zawsze pozwala mi lepiej poznać motywacje, czy założenia autora książki, podcastu, czy jakiejś teorii naukowej. Może Tobie też się spodoba takie podejście :)
Uwaga - koniec dygresji.
PARA to system, który ma na celu uprościć zarządzanie informacjami w taki sposób, aby zwiększyć efektywność osobistą i zawodową. Pewnie wiercisz się i nie możesz doczekać się rozwinięcia skrótu: “PARA”.
To skrót od angielskich słów: Projects (Projekty), Areas (Obszary), Resources (Zasoby), Archives (Archiwum). Każdy z tych obszarów odgrywa kluczową rolę w organizacji informacji.
Projekty – To aktywne zadania, które mają określone cele i terminy. Projekty wymagają ciągłej uwagi i zarządzania, ponieważ są dynamiczne i często ulegają zmianom. Przykładem projektu może być przygotowanie prezentacji dla klienta, planowanie wydarzenia, czy pisanie raportu.
Obszary – To aspekty życia lub pracy, które wymagają stałej uwagi, ale nie mają określonego terminu zakończenia. Są to ciągłe zobowiązania, takie jak zdrowie, relacje czy rozwój zawodowy. Obszary wymagają regularnego przeglądu i aktualizacji, aby upewnić się, że wszystko przebiega zgodnie z planem.
Zasoby – To kolekcja informacji, które wspierają projekty i obszary. Mogą to być artykuły, książki, notatki z badań, tutoriale, czy nawet inspirujące filmy. Zasoby to również narzędzia, które pomagają w realizacji projektów i utrzymaniu obszarów.
Archiwum – Tutaj przechowujemy wszystko, co aktualnie nie jest nam potrzebne, ale może się przydać w przyszłości. Do archiwum trafiają zakończone projekty, przestarzałe zasoby oraz informacje, które już nie są aktywnie wykorzystywane, ale które warto zachować na wypadek potrzeby.
Co jest największą siłą tego modelu? W kontekście przeciążenia informacyjnego (o którym pisałem tutaj), to podejście pozwoli Twojemu umysłowi wkroczyć na wyższy poziom.
Tak, wiem. Koniec teorii i przechodzimy do praktyki. Zatem do dzieła!
Przez nasz umysł przepływa ogromna ilość informacji. Zwykle to działa w ten sposób, że robisz jakąś czynności i przypominasz sobie o ważnej zmianie w projekcie strony internetowej.
Mówisz do siebie: “Ok, muszę pamiętać o tym, aby zastosować inny nagłówek”. Jeżeli jedziesz samochodem, to zwykle nie możesz sobie pozwolić na to, aby się zatrzymać i wdrożyć swój nowy pomysł.
Życie powoduje, że jedziesz dalej i w efekcie, kiedy pracujesz nad stroną, to zapominasz o wdrożeniu ważnej zmiany.
To naturalne, że przez Twój umysł przewija się ogromna ilość pomysłów. Zamiast fiksować swoje myśli, możesz je wszystkie zanotować np. w Notion, Note.app, czy innej aplikacji do robienia notatek z której korzystasz.
Uwaga - ciekawostka:
Za każdym razem, kiedy wpadasz na jakiś nowy pomysł, to w danym momencie wydaje się być on genialny i super ważny do zrealizowania. Kiedy pozwolisz mu poleżeć 24h, to sytuacja potrafi się zmienić diametralnie.
Ma na to wpływ zachwyt nowością - Mózg ludzki ma naturalną tendencję do fascynacji nowymi pomysłami lub informacjami. Jest to częściowo spowodowane wydzielaniem dopaminy (neuroprzekaźnika związanego z systemem nagrody w mózgu). Dopamina jest wydzielana, gdy napotykamy nowe, ekscytujące bodźce, a to może prowadzić do przeszacowania wartości pomysłu w pierwszej chwili po jego pojawieniu się.
Po upływie czasu, kiedy emocje nieco opadają, korzystamy z innych obszarów mózgu, w tym kory przedczołowej, która jest związana z dłuższym przetwarzaniem, planowaniem i oceną konsekwencji. Pozwala to na bardziej racjonalną i obiektywną ocenę pomysłu.
Psychologia kreatywności mówi też o teorii inkubacji. To takie założenie, które sugeruje oddalenie się od problemu lub pomysłu (w naszym wypadku notatki) na jakiś czas. Czasami jest to 24h, czasami dłużej. W efekcie może to przynieść nowe perspektywy i lepsze rozwiązania po powrocie do problemu.
Uwaga - koniec ciekawostki.
Dlaczego to jest tak ważne?
Co prawda model PARA skupia się na tym, aby poukładać odpowiednio te informacje, ale w swoich założeniach posiada jeszcze jeden obszar: Inbox (Skrzynka odbiorca). To właśnie w to miejsce trafiają wszystkie, nowe notatki.
Ustalmy, jak to działa w praktyce.
Jedziesz samochodem i wpadają Ci różne pomysły i zadania do wykonania. Jeden pomysł to jedna notatka. Wszystko trafia do folderu “inbox”, ponieważ w trakcie jazdy nie masz czasu i energii zastanawiać się, gdzie wrzucić ten pomysł.
Właśnie to zachwyca mnie w tym modelu najbardziej. Zapominasz o podejmowaniu mikrodecyzji o tym, gdzie włożyć jakąś informację. Po prostu ją wkładasz do jednego worka. Dopiero później siadasz i segregujesz swoje notatki, podejmując decyzję, czy jakaś informacja lub pomysł rzeczywiście Ci się przyda.
To tak, jakbyś po grzybobraniu sprawdzał każdy z grzybków w koszyku i segregował: “Ten nadaje się do jedzenia, a ten - może mi zaszkodzić”.
Posiadając własną strukturę Projektów, Obszarów i Zasobów, możesz w łatwy sposób poukładać swoje notatki tam, gdzie rzeczywiście zostaną wykorzystane.
W ten sposób unikniesz problemu gubienia ważnych informacji oraz jednocześnie rozwiązujesz problem notowania bezużytecznych informacji.
Dlaczego u mnie to działa?
Posiadając taki model segregowania informacji, redukuję poziom stresu. Kiedyś bardzo lubiłem notować wszystko, co usłyszałem w podcaście, na spotkaniu, czy w na wykładzie. Przepalałem swój czas. Poźniej nie potrafiłem odpowiednio wykorzystać tych informacji. Gotowy schemat PARA zrewolucjonizował moje podejście do projektów.
Weźmy na przykład projekt: “Przygotowanie do Workation”. Zanim wyruszyliśmy w podróż, to w naszych umysłach pojawiła się konkretna idea. Zwiedzić Europę i Azję.
Rozmawialiśmy z różnymi osobami i spotykaliśmy wiele inspirujących faktów. Kiedy wchodziłem do sklepu, to robiłem zdjęcia ciekawym gadżetom, które mogłyby się przydać.
W efekcie, kiedy nadszedł czas na spakowanie się i zrobienie zakupów - miałem gotową listę inspiracji i pomysłów. Mogłem się z nią zapoznać i świadomie podjąć decyzję, co jest warte zainwestowania, a co tylko zbędnym balastem.
Model PARA to coś więcej niż tylko narzędzie do zarządzania informacjami. To metoda całkowicie zrewolucjonizowała moje podejście do informacji.
Tobie również polecam eksperymentować i dopasować ten schemat do swojego rytmu życia. U mnie działa! Sprawdź, czy u Ciebie też będzie działać 🙂
Podoba Ci się ten artykuł? Może chcesz poczytać na inny temat? Daj mi znać, uzupełniając tę ankietę. Ponadto…
Możesz też pobrać mój bezpłatny short-ebook o podróżowaniu. Link do pliku znajdziesz tutaj.
Dziękuję za Twój czas!